Psie stawy- jak o nie dbać, jak wspierać, jak zapobiegać urazom?- CZĘŚĆ 1

Budowa stawu psa jest taka sama jak w przypadku ludzi, a do jego podstawowych elementów możemy zaliczyć: torebkę stawową, chrząstkę stawową, jamę stawową wraz z zawartym w niej płynem stawowym. Jednym z głównych składników wchodzących w skład stawu jest kwas hialuronowy, który występuje w płynie stawowym oraz w luźnej tkance łącznej, a także siarczan chondroityny, który jest głównym składnikiem chrząstki stawowej oraz kolagen. Mówiąc o tkankach stawu należy także wspomnieć o siarczanie glukozaminy, który jest naturalnym składnikiem substancji międzykomórkowej chrząstki stawowej oraz tzw. mazi stawowej. Poszczególne funkcje tych czterech związków w prawidłowym działaniu stawu zostały przedstawione w poniższej tabeli.

Związek	Występowanie	Funkcja
Siarczan chondroityny	Główny składnik chrząstki stawowej	Zapewnia właściwą wytrzymałość i sprężystość chrząstce stawowej,
Kwas hialuronowy	Składnik płynu stawowego oraz luźnej tkanki łącznej	Zapewnia właściwą wytrzymałość i sprężystość chrząstce stawowej
Siarczan glukozaminy	Składnik substancji międzykomórkowej chrząstki stawowej oraz płynu stawowego	Prekursor do syntezy glukozaminoglikanów (GAG),
Kolagen	Główny składnik chrząstki stawowej	Zapewnia właściwą wytrzymałość i sprężystość

Jak łatwo zauważyć obecność, a tym samym metabolizm tych składników stawu jest bardzo istotny dla zachowania jego prawidłowego działania. Teraz pojawia się pytanie- czy warto je suplementować, a jeśli tak to w jakiej formie?

                Na początek zacznijmy od omówienia suplementacji glukozaminy. Związek ten naturalnie obecny jest w skorupach skorupiaków takich jak kraby, małże, czy krewetki. Glukozamina i chondroityna wspomagają naprawę i odbudowę chrząstki stawowej, uśmierzają ból oraz pomagają w zwalczaniu stanu zapalnego. Co ciekawe ilość glukozaminy, chondroityny i innych GAG zmniejsza się wraz z wiekiem zwierzęcia. W reklamach wielu karm i smakołyków można wyczytać: „Zawiera naturalne źródło glukozaminy i chondroityny”, albo „Dzięki dodatkowi glukozaminy i chondroityny karma wspiera stawy Twojego psa”, jednakże pojawia się pytanie, czy rzeczywiście zawarta w tych produktach ilość glukozaminy jest wystarczająca? Opierając się na badaniach Twój pies powinien otrzymywać 20 mg glukozaminy na 0,45 kg wagi ciała dziennie, co oznacza, że pies o wadze ok. 23 kg potrzebuje ok. 1000 mg glukozaminy dziennie. W związku z tym przyjrzałam się zawartości glukozaminy w różnych karmach oraz policzyłam ile dostarczają one glukozaminy psu o wadze ok. 23 kg bazując na zalecanym dawkowaniu podanym przez producenta. Poniżej wyniki ( wybrałam przykładowe karmy: dla psów dorosłych dużych ras, dla szczeniąt, weterynaryjna na stawy, dla psów dorosłych aktywnych i dla psów dorosłych o zwykłej aktywności)

Karma	Zawartość glukozaminy w karmie [mg/kg]	Dawka dzienna dla psa o wadze ok. 23 kg [g]	Zawartość glukozaminy w dawce dziennej [mg]	Ilość gramów karmy zaspokajająca zapotrzebowanie psa o wadze ok. 23 kg [mg] na glukozaminę
Duże rasy	1500	300	450	667
Dla psów aktywnych	1400	281	393	714
Dla psów dorosłych	1400	270	378	714
Weterynaryjna na stawy	580	395	229	1724
Dla szczeniąt	80	225	18	12500
Duże rasy	260	201	52	3846
Dla psów dorosłych	300	233	70	3333

Jak można zauważyć po przeanalizowaniu tabeli wszystkie przedstawione karmy mają niedostatek glukozaminy. Z przeprowadzonego przeze mnie reaserchu dużo producentów chwali się, że w ich karmach jest glukozamina i chondroityna, ale tak naprawdę niewielu podaje ich zawartość. Kolejny wniosek jaki mi się nasunął to jeśli już producenci podają zawartość tych związków to najwięcej ich jest w karmach bez zbóż o dużej zawartości mięsa, natomiast karmy z kiepskim składem najczęściej też mają kiepską zawartość tych związków (o ile producent w ogóle podaje takie informacje) mimo wielkich napisach na opakowaniach w stylu: „wspiera stawy, glukozamina i chondroityna, dla dużych ras” i tak dalej. Nie oznacza to oczywiście iż podawanie niskiej jakości karmy o znikomej zawartości białka i dodawanie do niej suplementu na stawy jest właściwe, ale o  roli wysokiej jakości białka zwierzęcego w prawidłowym funkcjonowaniu stawu napiszę niżej. Jak widać w tabeli rozpiętość zawartości glukozaminy jest bardzo duża, a nasz przykładowy 23 kg pies aby zaspokoić swoje zapotrzebowanie na glukozaminę spożywając dane karmy musiałby jeść od 1-2 ( w przypadku 3 pierwszych karm) do aż 694 (!- w przypadku karmy dla szczeniąt i juniorów) razy więcej karmy niż zaleca producent. Identycznie ma się sprawa z zawartością chondroityny w karmach (dzienna dawka chondroityny powinna wynosić 16 mg/0,45 kg masy ciała), dlatego też nie będę przytaczała drugiej tabeli. Dzięki tym obliczeniom widać iż dodatkowa suplementacja glukozaminy i chondroityny może być wskazana mimo iż pies je karmę z tymi składnikami. Naturalnym suplementem zawierającym oba te ważne składniki jest mączka z małży nowozelandzkich.

MSM- metylosulfonylmetan

Pisząc o wspomaganiu stawów warto też wspomnieć o tzw. MSM, czyli związku który często występuje w suplementach wraz z glukozaminą i chondroityną. Według przeprowadzonych badań ma on duże znaczenie w łagodzeniu dolegliwości związanych ze stawami- ma między innymi działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. W skład MSM wchodzi siarka, która ma ogromne znaczenie w procesach naprawczych chrząstki stawowej. Naturalne źródła MSM to mięso, jaja, ryby, drób oraz mleko, jednakże ze względu na zubożenie gleby oraz ponieważ MSM jest częściowo degradowane podczas przechowywania i przygotowywania jedzenia jego ilość dostarczana z pożywieniem może być zbyt niska. W przypadku psów i kotów karmionych przemysłowym, przetworzonym jedzeniem bez dodatku MSM podaż tego związku jest znikoma, natomiast sytuacja ma się lepiej w przypadku karmienia zwierząt dietą naturalną bazującą na świeżych składnikach. Na skalę przemysłową MSM produkowane jest z metanu lub z odpadów ropy naftowej. Synteza chemiczna, która służy do produkcji MSM stwarza ryzyko przedostania się do produktu końcowego zanieczyszczeń takich jak metale ciężkie, dlatego jeśli zdecydujemy się na stosowanie MSM u pupila należy dobrze zapoznać się z procedurami sanitarnymi stosowanymi u danego producenta. Terapeutyczna dawka dla psów to ok. 50-100 mg MSM na ok. 4,5 kg wagi ciała.

Wolne rodniki, antyoksydanty

Chrząstka stawowa cały czas narażona jest na uszkodzenia oraz najnormalniejsze w świecie zużywanie. Jednym z czynników prowadzących do uszkodzenia chrząstki są tzw. wolne rodniki, które reagują z obecnymi w chrząstce glukozaminoglikanami (GAG) powodując zmniejszenie sprężystości i wytrzymałości chrząstki stawowej, co w konsekwencji może prowadzić do jej uszkodzeń. Aby zmniejszyć uszkodzenie komórek wywołanych wolnymi rodnikami dobrze jest wzbogacić dietę psów, które są szczególnie narażone na urazy stawów w antyoksydanty. Powszechnymi antyoksydantami jest witamina E, witamina C oraz beta-karoten. Naturalna witamina E oraz beta-karoten znajdują się w warzywach, natomiast naturalnym źródłem witaminy C są warzywa, owoce, ale także mączka z owoców róży, która zawiera jej rekordową ilość. Obie te witaminy wchodzą także w skład mączki z zielonych małży nowozelandzkich, o której będę dokładniej pisała w osobnym artykule.

Nienasycone kwasy tłuszczowe

Nienasycone kwasy tłuszczowe odgrywają kluczową rolę w rozwoju stanu zapalnego, a co za tym idzie w rozwoju dolegliwości bólowych. Ważny jest tutaj szczególnie odpowiedni stosunek kwasów Omega-6 do Omega-3, który powinien mieścić się w granicach 1:1 do 4:1. Dieta bogata w kwasy Omega-6, a uboga w Omega-3 może prowadzić do zwiększenia stanu zapalnego. Natomiast dieta bogata w Omega-3 pomaga w zmniejszeniu stanu zapalnego. Jako iż większość karm dla psów, a także mięs ma niedostatek kwasów Omega-3 dobrze jest uzupełnić dietę psa w te niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Doskonałym, naturalnym źródłem kwasów Omega-3 jest olej z łososia.

Rola białka

I w końcu dochodzimy do roli białka w prawidłowym funkcjonowaniu psich stawów, ponieważ tak naprawdę dodatkowe wspomaganie powyższymi dodatkami żywieniowymi nie będzie miało większego sensu jeśli nie zapewnimy psu odpowiedniej diety opartej na wysokiej jakości białku zwierzęcym. Uściślając nie o samo białko chodzi, a o aminokwasy, z których białko jest zbudowane. Pełnowartościowe białko powinno zawierać 22 aminokwasy, z których aż połowa jest kluczowa jako iż organizm zwierząt nie potrafi ich sam wytworzyć i muszą być dostarczone z pożywieniem. Warto tutaj nadmienić iż skład aminokwasowy mięsa jest najbogatszy, najkompletniejszy i najłatwiej strawny dla psów, a także dla kotów. Trzeba też zdawać sobie sprawę iż kluczową rolę jeśli chodzi o białko odgrywa jego strawność, czyli to ile z danego pokarmu dany organizm jest w stanie wyciągnąć aminokwasów. Jak wiadomo pies jest zwierzęciem mięsożernym, dlatego też najbardziej wartościowe i strawne białko dla psa pochodzi z mięsa, dlatego też jego dieta powinna składać się z wysokiej jakości produktów mięsnych (i nie mam tutaj na myśli mączek z piór, pazurów itd., które to są w większości kompletnie niestrawne dla psa). A co ma wysokiej jakości białko zwierzęce do psich stawów? Można powiedzieć, że wszystko jako iż białko jest głównym składnikiem budulcowym całego organizmu, a zbyt mała ilość odpowiedniego do gatunku białka skutkuje upośledzeniem zdolności regeneracyjnych całego organizmu w tym zdolności regeneracji chrząstki stawowej oraz osłabieniem jej struktury. Dodatkowo pokarm bogaty w białko zwierzęce, a co za tym idzie ubogi w węglowodany (część z nich powoduje zwiększenie stanu zapalnego) wspiera rozwój i wzmacnia mięśnie psa, co ma także wpływ na stawy. Dieta bogata w białko pozwala także na zachowanie prawidłowej wagi ciała, co jest bardzo istotne, ponieważ nadwaga powoduje znaczne obciążenie układu ruchu.  

Ciąg dalszy nastąpi…

W części drugiej: „Zioła i domowe, naturalne sposoby wspomagające psie stawy”

Źródła:

„Dogs Naturally Magazine”

http://dogs.thefuntimesguide.com

http://www.peteducation.com

http://www.swiatczarnegoteriera.republika.pl
http://www.yourholisticdog.com/nutrition-for-dogs-with-arthritis/
Natural Health Bible for Dogs & Cats, Shawn Messonnier, D.V.M.